آموزش و درک زبان بدن
یکی از روش های برقراری ارتباط با ضمیر ناخودآگاه افراد، درک زبان بدن آن هاست .
چگونه می توان از درون فرد باخبر شد؟ چگونه می توان رفتار او را پیش بینی کرد؟ او چه برداشتی از شما دارد؟ آیا تحت تأثیر سخنان شما قرار گرفته است؟
این ها سؤالات همیشگی کارآفرینان در تعامل با دیگران است و قطعاً یکی از روش های پاسخ به این سؤالات توانایی در درک زبان بدن است .
به کمک برقراری ارتباط با ضمیر ناخودآگاه، فرد می تواند به این مهم دست یابد و این همان مهارت آشنایی با زبان بدن است .
تحقیقات نشان داده است که مؤثّرترین ارتباطات انسانی بیش از هر شیوه ی دیگر به وسیله ی علائم بدن انجام می شود (نزدیک به 80%) و گفتار، فقط بخشی از حوزه ی ارتباطی است .
در حالی که افراد عادی بیشتر به گفتار طرف مقابل توجّه می کنند، کارآفرینان توجّه عمده ی خود را به علائم بدنی و کشف ضمیر ناخودآگاه سوق می دهند ..
چشم دقیق ترین علائمی را که در ارتباطات انسانی وجود دارد مخابره می کند و از آن جهت که چشم ها نقاط کانونی بدن هستند، آن را « آئینه ی روح» می نامند ..
انواع نگاه ها : خیره شدن، نگاه تجاری، نگاه اجتماعی، نگاه صمیمی، نگاه تهدید آمیز، نگاه امداد خواهانه، نگاه تسلیم و ... .
یک نگاه ساده می تواند جای بسیاری از سخن ها را بگیرد .
برای مؤاخذه، سعی کنید بیش تر از چشم استفاده کنید تا از زبان ، زیرا چشم مؤثّرتر و زودگذرتر است ولی زبان کم اثرتر و دیرگذر است و سبب رنجش طولانی طرف مقابل را فراهم می آورد .
نگاه تجاری با نگاه اجتماعی تفاوت دارد سعی کنید آن را درک کنید (نگاه به منطقه ی محدود چشم و پیشانی نگاه تجاری است و نگاه به منطقه ی محدود چشم و دهان نگاه اجتماعی است.)
انواع حرکات دست را بررسی کنید. هر نوع از حرکات دست و یا نگه داشتن آن¬ها معنی و مفهوم خاصّی می دهد .
خاراندن سر چه علامتی دارد و نشان از چیست؟ آن را فرا بگیرید: علامت فراموشی، تردید، دروغ گویی، عرق کردن و شوره سر .
انواع نشستن را بیاموزید: هرنوع نشستنی یک پیام مخصوص را مخابره می کند .
در مورد نحوه ی نگه داشتن دست در اطراف بدن و انواع دست دادن تحقیق کنید .
"امتداد جهت پاها"
انسان ها همواره به سمت کسی، چیزی و یا موقعیتی می ایستند که نسبت به آن تمایل بیش تری دارند .
در گفتگوهای سه نفره، زمانی که به صورت مثلّثی می ایستیم، همواره رو به روی کسی می ایستیم که به او تمایل بیش تری داریم.
گاهی پیش می آید که مجبوریم به سمت شخص و موقعیّت دیگری توجه کنیم (ولی کماکان تمایلمان به سمت شخص قبلی است) در این مواقع، روی خود را به سمتی که مجبور شده ایم برمی گردانیم، اما هنوز هم امتداد پاهای ما رو به سمت شخص قبلی است .
اشخاصی که در اتاق، امتداد پاهایشان رو به سمت درب خروجی است، به ادامه ی گفتگو تمایلی ندارند (خسته شده اند یا بیرون از اتاق، کاری دارند) و می خواهند هرچه سریع تر از اتاق خارج شوند .
دست به سینه
کسی که دست به سینه میشود، وارد گارد دفاعی شده است. در کودکی زمانی که از موقعیتی خوشمان نمی آمد، یا در شرایط نگران کننده ای قرار می¬گرفتیم، پشت پدر یا مادر خود مخفی میشدیم، اکنون در بزرگسالی همان حرکت را به صورت مخفیانه (با دست به سینه شدن) انجام میدهیم. شخص با دست به سینه شدن و همچنین با پا روی پا انداختن بین خود و شرایط مقابل رویش، حفاظی میسازد تا در پشت سر آن احساس امنیت و آرامش بیشتری کند. اگر در حین تبلیغ یک کالا، شنونده دست به سینه شد، حتماً دلیل مخالفتش را بیابید و بعد به ادامه ی تبلیغ خود بپردازید، زیرا همان طور که افکار ما به طور ناخودآگاه حرکات بدن ما را ایجاد میکنند، اگر مدت زمان طولانی در یک حالت بدنی بمانیم، طرز فکر ما تحت تأثیر قرارخواهد گرفت. "یک آزمایش کاربردی نحوه ی نشستن" در یک آزمایش تعداد شصت دانشجو با شرایط هوشی نزدیک به هم را به دو گروه سی نفری تقسیم کردند، به هر دو گروه یک استاد، یک درس یکسان را در شرایط آموزشی یکسان تدریس میکرد با این تفاوت که، به گروه اول گفته بودند که در تمام مدت کلاس دست به سینه بنشینند و از گروه دوم خواستند تا راحت و با گاردی باز سر کلاس حاضر شوند. نتیجه ی آزمایش بسیار جالب توجه است. گروهی که با گارد بسته و دست به سینه سر کلاس حاضر شده بودند، 38 درصد کمتر از گروه دیگر بحث را متوجه شده بودند. در حالی که تنها تفاوت این دو گروه در دست به سینه نشستن شان بود. بار دیگر تکرار می¬کنیم، در زمان گفتگو و مخصوصاً در مراحل پذیرش و عقد تفاهمنامه در فروش، اگر مشاهده کردید طرف مقابلتان وارد گارد دفاعی شده، با سؤالی درباره ی موضوع، نظر او را جویا شوید و پس از رفع کردن آن به ادامه ی بحث بپردازید. برای این کار کافی است، مثلاً به او بگویید: "میبینم که درباره اش فکر میکنید. نظرتان تا اینجای کار چیست؟ "و سپس به عقب تکیه داده و دستان خود را از هم باز نگه دارید طوری که کف دستها رو به بالا باشند و بیانگر اینکه شما گوش میکنید .
دست به سینه ی محکم :
اگر در حالت دست به سینه، مشت‌هاى شخص نیز بسته باشد، حاکى از یک رفتار تهدیدآمیز و تدافعى است. این مشخصه اغلب با دندان‌هاى روى هم و چهره ی برافروخته ترکیب مى‌شود، که در این صورت احتمال بروز یک حمله ی کلامى یا فیزیکى وجود دارد. براى کشف علّت ایجاد این حالت تهدیدآمیز (چنانچه مشخص نباشد)، نیاز به برخورد مطیعانه با کف دستها رو به بالا مى‌باشد. شخصى که از این مجموعه اشارات استفاده مى‌کند از یک رفتار تهاجمى برخوردار است، برخلاف شخصى که در حالت تدافعى دست به سینه شده است. مشت کردن دست، حاکى از یک رفتار خصومت‌آمیز است. گرفتن بازوها: مشخصه ی این حالت دست به سینه، گرفتن محکم بازوها براى استحکام بخشیدن به این حالت و جلوگیرى از هرگونه تلاش براى بازکردن و نمایان شدن بدن مى‌باشد. گاهى اوقات آنقدر بازوها سفت گرفته مى‌شود که بندهاى انگشت به علت قطع شدن جریان خون به رنگ سفید درمى‌آیند. این نوع جمع کردن دستها در میان کسانى‌که در مطب پزشکان یا دندان‌پزشک‌ها منتظرند بسیار رایج است یا افرادى که براى اولین بار پرواز مى‌کنند و منتظر بلند شدن هواپیما هستند. این رفتار یک حالت منفى خوددارانه را مى‌نمایاند. از این رفتار می توانید در شناخت مشتریان شاکی استفاده کنید .
یک حالت خیلی جدی:
در دفتر یک حقوقدان (وکیل)، احتمالاً به حالت دست به سینه با مشت‌هاى بسته دیده مى‌شود در حالى‌که موکل شاید بازوهاى خود را با دست گرفته باشد. مقام و موقعیت اجتماعى مى‌تواند بر نحوه ی جمع‌کردن دستها تأثیر داشته باشد. یک شخصیت برتر مى‌تواند با جمع نکردن دستهاى خود برترى خود را در حضور اشخاصى که به تازگى با آنان آشنا شده است، نمایان سازد. به‌عنوان مثال، در مراسم معارفه در یک شرکت پس از دست دادن سلطه‌گرانه در یک فاصلهی اجتماعى از آنها مى‌ایستد و دستهاى خود را در کنار بدن، یا پشت خود در حالت سلطه‌گرانه مچ در دست یا دست در جیب نگه مى‌دارد. او به ندرت دستهاى خود را جمع مى‌کند. از طرف دیگر، کارکنان جدید، پس از دست دادن با رئیس، به خاطر اضطرابى که در حضور ریاست شرکت دارند، دستهاى خود را به طور کامل یا تا حدودى جمع مى‌کنند. هر دو، یعنى رئیس و کارکنان با علائمى که به کار مى‌برند، احساس ناراحتى مى‌کنند، زیرا نشانگر مقام هر یک در برابر دیگرى است. امّا زمانى‌که مدیرکل با یک مدیر اجرائى جوان، که به تازگى به این مقام دست یافته و از تیپ سلطه‌گر است و احتمالاً احساس مى‌کند که به اندازه مدیرکل اهمیت دارد، با یکدیگر مواجه میشوند، چه اتفاقى مى‌افتد؟ پیامد احتمالى این است که هر دو با هم به روش دست‌دادن سلطه‌گر، دست مى‌دهند و سپس مدیر جوان دستهاى خود را جمع مى‌کند به طورى‌که شست هر دو دست رو به بالا و در حالت عمودى باشند .
در این حالت هر دو دست به‌عنوان تلاشى براى پنهان کردن یک وضعیت نامطلوب به روى سینه جمع مى‌شود.
حالتهاى دست به سینه ی بسیارى وجود دارد اما سه مورد از رایج‌ترین آنها مورد بررسى قرار مى‌گیرد. حالت استاندارد دست به سینه یک علامت جهانى است که تقریباً در همه جا همان رفتار دفاعى یا منفى را جلوه‌گر مى‌کند. این علامت زمانى‌که شخصى در میان آدم‌هاى غریب در جلسات عمومی، صف‌ها، رستوران‌ها، آسانسورها و یا هر جایى که مردم احساس عدم اطمینان یا ناامنى مى‌کنند قرار مى‌گیرد، بسیار رایج است. در طول یک سلسله سخنرانى که اخیراً در آمریکا برگذار شد، سخنران یکى از جلسات را عمداً با توهین به چند شخصیت سرشناس و مورد احترام مردم که در کنفرانس حضور داشتند، آغاز نمود. بلافاصله پس از این حمله کلامی، از جمعیت حاضر درخواست کرد که به همان حالت ثابت بمانند. حضّار از این اشاره حیرت‌زده شدند، زیرا دریافتند که بلافاصله بعد از آغاز حمله ی کلامى ۹۰% از آنان به حالت دست به سینه درآمده بودند. این به وضوح نشان مى‌دهد که اغلب مردم چنانچه با چیزى که مى‌شنوند، موافقت نداشته باشند، به حالت دست به سینه درمى‌آیند. خیلى از سخنرانان که موفّق به انتقال پیام خود به حضار نشده‌اند متوجّه علائم دست به سینه¬ی جمعیت حاضر نبوده‌اند. سخنرانان مجرب مى‌دانند که این حالت نیاز به استفاده از یک یخ‌شکن خوب را نشان مى‌دهد تا حضّار به یک حالت پذیرا درآیند و رفتار شنونده نسبت به سخنران تغییر کند. زمانى‌که شاهد حالتهاى مختلف دست به سینه در طول یک برخورد رودررو مى‌شوید، مى‌توانید با اطمینان فرض را بر این بگذارید که طرف با صحبت‌هاى شما موافق نیست، بنابراین حتّى اگر او به‌طور کلامى با شما موافقت مى‌کند، ادامه دادن به این صحبت بیهوده است. حقیقت این است که رسانه ی غیرکلامى دروغ نمى‌گوید اما رسانه ی کلامى چرا. هدف شما در چنین وضعیتى باید کشف دلیل عدم موافقت و تغییر حالت طرف مقابل به یک وضعیت پذیرا باشد. به خاطر داشته باشید تا زمانى‌که در حالت دست به سینه به قوّت خود باقى بماند، رفتار منفى همچنان باقى خواهد ماند، این رفتار باعث ایجاد این حالت مى‌شود و ادامه ی این حالت موجب بقاى آن رفتار مى‌گردد. یک شیوه براى از بین بردن وضعیت دستهاى جمع شده، دادن یک شیء مانند خودکار یا کتاب به طرف مقابل است تا مجبور به دراز کردن دستهاى خود شود. این کار باعث ایحاد یک حالت بازتر و راحت‌تر در طرف مقابل مى‌شود. راه مؤثّر دیگر، این است که شخص بخواهید تا به جلو خم شود و مثلاً چیزى را تماشا کند. روش مفید دیگر این است که به جلو خم شوید و در حالى‌که کف دستهاى خود را به سمت بالا مى‌برید، بگوئید، فکر مى‌کنم شما سؤالى دارید، چه چیزى مى‌خواهید بپرسید؟ یا، نظر شما چیست؟ و سپس به عقب بنشینید و نشان دهید که نوبت صحبت کردن طرف مقابل است. از آنجایى که کف دستهاى خود را نمایان کرده‌اید، به‌طور غیرکلامى به او مى‌گوئید که انتظار یک پاسخ صریح و صادقانه دارید. به عنوان یک فروشنده، تا زمانى‌که علّت دست به سینه شدن ناگهانى یک خریدار احتمالى را در مراحل 6 گانه¬ی فروش و مخصوصاً در مرحله ی پذیرش کشف نکردید، شروع به نمایش محصولات خود نکنید. در اغلب اوقات متوجه مى‌شویم که خریدار یک اعتراض پنهان دارد که اغلب فروشنده‌هاى دیگر شاید هیچ وقت آن را کشف نمى‌کردند، زیرا متوجّه رفتار غیرکلامى خریدار و نظر منفى او راجع به یکى از جنبه‌هاى محصولات نمى‌شدند .
بیرون دادن دود سیگار
کسی که اغلب مواقع، دود سیگار را به سمت بالا خارج می¬کند احساس مثبت برتری یا اطمینان از خود را دارد. در صورت انجام این رفتار پس از اعلام قیمت و درخواست خرید خودروی، میتوان دریافت، که شخص با خرید موافق است و میخواهد بیشتر چانه بزند ... . کسی که دود سیگار را به سمت پایین بیرون میدهد حسّ منفی یا تردید آمیز دارد.
چشم ها چه می گویند؟
چشم
از راز ارتباط غیر کلامی چه می دانید؟ چنانچه بسیاری از شما خوانندگان عزیز اطلاع دارید در یک ارتباط متقابل بیش از مهارت های کلامی ، زبان بدن و حرکات و ارتباطات غیر کلامی است که می تواند نوع رابطه را تحت تاثیر خود قرار دهد. در این میان چشم ها نقش بسزایی را ایفا می کنند و می توانند پیام رسانی قوی را داشته باشند. البته در بحث از حرکات و زبان بدن همیشه نمی توان به مطلق بودن و قطعیت رسید و بهتر است برای تصمیم گیری از مجموعه عوامل دیگری نیز کمک گرفت اما این حرکات راهنمای خوبی برای مخاطب هستند .
سطح چشمها :
در یک گروه، معمولا فردی که سطح دید چشمانش از سایرین بالاتر است رهبر محسوب می گردد. هنگامی که شما ایستاده باشید و دیگران نشسته قطعا شما را در موضع قدرت قرار می دهد .
مالش چشم :
زمانی که فردی چشمش را با انگشت اشاره مالش می دهد نشانگر فریب و نیرنگ می باشد. از آنجایی که فرد می خواهد تماس دیداری را قطع کند بهانه ای بدست می آورد که به این طرف و آن طرف نگاه کند. این حرکت غیر ارادی یک افشاگر حسابی است که فرد دارد دروغ می گوید .
هرگاه چشمان یک فرد برای لحظه ای طولانی تر از چشم بر هم زدن متعارف بسته و ابروها نیز برخاسته شود پیام چنین است: “به حرف زدن خود خاتمه بده ."
چشم برگرداندن:
این معمولا یک علامت مسلم از نیرنگ، گناه و دروغگویی است .
چشمان بسته :
هرگاه چشمان یک فرد برای لحظه ای طولانی تر از چشم بر هم زدن متعارف بسته و ابروها نیز برخاسته شود پیام چنین است: “به حرف زدن خود خاتمه بده ."
حرکت چشم به سمت بالا :
این نشانه غضب و عصبانیت است .
نگاه مختصر به اطراف :
این ژستی خجالت گونه و عشوه گرانه است. فرد جسورانه خیره می شود در حالیکه سرش را پایین انداخته و به سمت مخالف کج میکند. اشاره بر کمرویی بی باکانه دارد .
نگاه ممتد :
این بی تردید یک نشانه تمایل به آشنایی بیشتر است. شخصی که تماس چشمی برقرار می کند، چشم برگردانده، سپس مجددا به چشمان شما نگاه می کند می گوید: “مایلم با شما بیشتر آشنا شوم ."
پوشاندن صورت :
زمانی که دست بر روی صورت می آید مفهومش چنین است: شوکه شده ام. این ژست بین فرد و موقعیت مزاحم و متجاوز فاصله می اندازد .
نگاه خیره شدید :
این نشانه خلق تهاجمی، سلطه جویانه و تهدید آمیز است .
بالا انداختن همزمان دو ابرو :
در میان یک اتاق شلوغ، مفهوم آن کاملا واضح و روشن است: مایلم با شما ملاقات کنم .
بالا انداختن یک ابرو :
زمانی که یک ابرو بالا انداخته می شود در حالی که ابرو دیگر پایین باقی میماند مفهومش این است: حرف شما را باور نمیکنم.
ابروهای گره خورده :
زمانی که هر دو ابرو به سمت همدیگر کشیده میشود باعث پدید آمدن شیار بین آن دو می شود که دلالت بر اضطراب، درد، ترس و یا آمیزه ای از این هیجانات دارد .
انواع دست دادن
شل دست دادن:
این حالت نشان دهنده عدم آرامش طرف مقابل است. او دوست ندارد کف دستش لمس شود زیرا که از برملا شدن رازش هراس دارد .
دست دادن استخوان شکن:
برعکس حالت قبل طرف مقابل شما میخواهد استخوانهای دست شما را له کند. این هم نشانه عدم امنیت است ولی با این کار قصد دارد قدرت خود را به رخ شما بکشد تا با این حس برتری قدری از ضعف خود را بپوشاند .
دست دادن در حالت کف دست رو به پایین:
طرف مقابل شما دستش را طوری به سمت شما دراز میکند که کف دستش به سمت پایین است. در این حالت او قصد دارد برتری خود را به شما اثبات کند. برعکس حالت قبل او در آرامش است و احساس ضعف نمی‌کند .
دست دادن با دست چپ:
اگر دست چپ خود را از بالا به سمت شما دراز کرد، قصد برتری طلبی نسبت به شما را دارد ولی اگر از پایین و مخفیانه دست چپ را برای دست دادن دراز کند، سعی دارد از شما حمایت کند و به آرامش شما فکر میکند .
هماهنگی:
در این حالت دو نفر در حال انجام حرکتی مشابه هستند. در واقع هماهنگی نشاندهنده این است که این دو نفر در حال خواندن یک صفحه از کتاب تفکر خود هستند. اگر دیدید که شخص دیگری حرکات شما را تکرار میکند یا اینکه شما عین حرکات یک نفر دیگر را انجام می‌دهید، بدانید که هردوی شما در حال فکر کردن به یک موضوع خاص هستید. وضعیت قرار گرفتن بدن: شکل بدن در هنگام ایستادن یا نشستن می‌تواند نشاندهنده سلطه پذیری یا برتری خواهی طرف مقابل شما باشد. شق و رق ایستادن یک شخص با شانه‌های رو به عقب نشانه برتری خواهی فرد است. در صورتی که شل و خمیده بودن بدن ناشی از احساس عدم امنیت، گناه و شرمساری فرد است .
ارتباط چشمی: برقراری ارتباط چشمی در فرهنگها و کشورهای مختلف معنی خاص خود را دارد. متخصصین امریکایی معتقدند که این ارتباط نشانه صداقت و روراستی طرف مقابل است. چشمها با نفوذ ترین نقطه بدن از نظر زبان حرکات بدن به حساب می‌آیند و می‌توانند نکات زیادی را از درون پنهان شخص ابراز کنند. شادی، علاقه مندی، درد، زجر کشیدن و حتی نیاز با ارتباط جنسی را میتوان از نوع نگاه طرف مقابل فهمید .
بازی کردن با موها: اگر دیدید که خانمی در حین صحبت کردن با حرکات ملایم دست موهایش را به پشت گوش می‌برد، ممکن است نشانه‌ای از عشوه گری و برقراری ارتباطی نزدیک باشد. اما خیلی مراقب باشید؛ شاید موهایش جلوی چشمش را گرفته و میخواهد میدان بینایی خود را وسیعتر کند .
اگر فکر میکنید انسان دوست داشتنی هستید و در هنگام رفتن به سر کار خود به کسی نگاه نکرده وارد اتاق شوید، کاملا اشتباه میکنید. شما با این کار سیگنالهای منفی به همکاران خود ارسال میکنید که از میزان محبوبیت شما خواهد کاست. برای بهبود روابط خود در جامعه بهتر است نگاهی به نوع حرکات بدنی خود انداخته و عوامل مخدوش کننده را از آن بزدایید. مثلا اینکه در طول روز آیا لبخند می‌زنید ویا ارتباط چشمی کافی با مردم برقرار میکنید. در صورت آشنایی با زبان حرکات بدن، نوع برخوردی خود با دیگران را می‌توانید بهبود بخشید.
زبان بدن مطالب زیادی برای گفتن دارد که میشود بعنوان معیاری در سنجش صداقت گفتار افراد استفاده نمود .
اگر کسی درحال صحبت کردن با شما جلوی دهانش را می‌گیرد به احتمال زیاد قصد دارد دروغ بگوید. اگر طرف مقابل شما با دست پیشانی و صورت خود را مالش میدهد، احتمالا میخواهد احساساتی از درون خود مانند اضطراب یا استرس را بپوشاند. به این ترتیب اگر تناقضی بین گفتار و حرکات بدن یک شخص دیدید، با کمی دقت و ذکاوت می‌توانید مورد نادرست را شناسایی کنید .
به این ترتیب با آموختن زبان بدن بجای توجه به گفتار افراد، از روی حرکات بدن میتوان به حقایق شفافتری رسید .
برای موفقیت در امور روزمره کار و زندگی درک زبان بدن همراه با ارتباط کلامی الزامی است. برای نمونه چند مورد روزانه را توضیح میدهیم .
در مصاحبه اولیه شغل: اولین و مهمترین نکته این است که تا قبل از ورود مصاحبه‌گر به هیچ عنوان بر روی صندلی نشینید. در حالت ایستاده منتظر بمانید. به محض ورود مصاحبه‌گر ارتباط چشمی ایجاد کنید. ابروها کمی بالا برده، لبخند زده و با وی دست دهید .
در هنگام مصاحبه، زمانیکه درحال گوش کردن به سوالات مصاحبه‌گر هستید به هیچ عنوان به وی بصورت خیره نگاه نکنید. بر روی صندلی خود مرتب و با وقار باشید. پس از به پایان رسیدن مصاحبه با اعتماد به نفس بالا از صندلی خود برخیزید، پس از دست دادن کامل اتاق را ترک کنید .
اولین مراجعه برای خواستگاری: زبان بدن در این مهمانی بسیار بدرد می‌خورد. در اولین رویارویی با والدین همسر آینده خود سعی کنید ارتباط چشمی مداومی با همسر آینده خود برقرار کنید. هرکسی دوست دارد بداند که همسر آینده فرزندشان تا چه اندازه به همسرش علاقه مند است و آیا انگیزه‌ای برای مراقبت از وی دارد یا خیر. برای پاسخ دادن بدون کلام به این سوال بهتر است با نگاه مهربان و با علاقه به فرزندشان نگاه کنید. با این کار اطمینان خوبی به آنها داده‌اید. البته دروغگو همیشه رسوا خواهد بود. هرگز سعی نکنید آنچه که واقعیت ندارد به دیگران اثبات کنید چرا که با این کار اولین کسی که دچار ضرر خواهد شد خود شما هست .
حرکات بدن انسان ها بیانگر احساسات و افکار آنان است. حتی اگر با زبان سر و کلماتی که به زبان می آورند سعی در مخفی کردن احساسات و افکار خود داشته باشند! باز هم زبان بدن شان، دست شان را رو می کند .
دست ها با فاصله از بدن قرار دارند و به اصطلاح، شخص دارای گاردی باز است. کف دست ها رو به بالاست! ( اگر دقت کرده باشید، زمانی که می خواهیم روراست بودن خود را به مخاطب متذکر شویم، کف یک دست خود را به او نشان می دهیم! ). همچنین، شخصی که در حال بیان حقیقت است، مستقیم در چشمان شما نگاه می کند و چشمانش را از مخاطب نمی دزدد .
بالعکس، شخصی که در حال مخفی کردن حقیقت است، و یا دروغ می گوید:
مستقیم در چشمان شما نگاه نمی کند و چشمانش را از شما می دزدد.
بیشتر به سمت پایین نگاه می کند و چشمانش را به زمین می دوزد.
دست یا پای خود را بی دلیل تکان می دهد! ( این کار بخاطر تخلیه اضطراب صورت می گیرد، چرا که هر دروغگویی مضطرب است، تا مبادا دستش رو شود و حرفش را باور نکنیم .)
مویی نامرئی را از کیف یا لباس خود برمی دارد و یا غباری نامرئی را از روی لباس خود می تکاند( اگر این حرکت از شنونده ای سر بزند، معنی اش آن است که او به حرف شما شک دارد و در عین حال به دلیلی نمی خواهد و یا نمی تواند مخالفتش را ابراز کند .)
در اداره های پلیس، برای تشخیص دروغگو های حرفه ای به تعداد پلک زدن های آنان در یک بازه زمانی مشخص توجه می کنند. چراکه وقتی شخصی درحال دروغ گفتن است سرعت پلک زدن های او بیشتر از حالت عادی است .
زبان بدن در بین فرهنگ ها و کشورهای مختلف به جز اختلافات مختصری که در ادامه مطلب آمده است! معنای مشترک و یکسانی دارد .
زبان بدن (موی سر)
برخی از کارشناسان بر این باورند که مدل موی شخص می‌تواند نشانگر تصویر شخصی, کیفیت زندگی, میزان عملگرایی, خودنمایی, اثرگذاری و پایگاه اجتماعی و اقتصادی فرد باشد. برخی نیز بر این باورند که موی شخص می‌تواند نشانگر بالندگی عاطفی و ناحیه‌ی زیستی باشد .
مفاهیم مختلف مدلهای مختلف مو را در طول دهه‌های گذشته از نظر بگذرانید. فرضاً, در دهه‌ی ۶۰ و ۷۰ قرن بیستم موی بلند شخص نشانه‌ی عصیانگری و شورشگری بود, اما امروزه در دهه‌ی ۹۰ یک راننده‌ی کامیون بیابان نیز موهایش را بلند میکند تا بسان سلطان موسیقی راک جلوه کند. باید توجه داشت که موهای بلند دخترک ۱۵ ساله تفسیر متفاوتی با موهای بلند یک زن ۵۵ ساله دارد. در هر صورت, در این قسمت حتی‌المقدور اسرار شناخته شده‌ی انواع مدل مو را در اختیار شما قرار میدهیم. باید توجه داشت که نشانه خوانی باید همراه با نشانه‌های آشکار سایر ویژگی‌های فرد باشد تا بتواند فرد را به سوی تشخیص درست رهنمون شود .
موی مردان
موی بلند و موی کوتاه _ باور غالب این است که موی کوتاه نشانه‌ی محافظه کاری و سازگاری و موی بلند نشانه‌ی ماهیتی هنری و عصیانگری است. این باور گهگاه درست می‌نمایاند؛ ولیکن در همه‌ی موارد این گونه نیست, زیرا موهای بسیار کوتاه می‌تواند نشانه‌ی موارد زیر باشد::
فرد احتمالاً اهل ورزش است ؛
در حال طی کردن دوره‌ی نظام بوده و یا این که در گذشته یک نظامی بوده است؛
شخص در سازمان و یا اداره‌ای کار میکند که مجبور است مویش را کوتاه نگه دارد؛ این امر می‌تواند نشانگر گرایشات هنری, عصیانگری و مدگرایی باشد (در صورتی که مو به طور غریبی رنگ شده باشد و یا این که بسیار کوتاه باشد)؛
ممکن است نشانه‌ی محافظه‌کاری فرد باشد؛
احتمالاً شخص به نوعی مشغول درمان بوده و یا این که این امر از ضرورت درمانی ناشی شده است؛
احتمال دارد فرد این گونه بپندارد که جذابتر می‌نمایاند؛
فرد به دلیل راحتی و سهولت کاری, موی کوتاه را ترجیح میدهد .
اگر چه تامل در خصوص موارد بالا می‌تواند برای تشخیص ماهیت اشخاص راهگشا باشد, لیکن بسندگی صرف به این ذهنیات و کلیشه‌ها می‌تواند بازدارنده باشد .
موی آراسته : مردی که با موی آراسته, سشوار کرده و تافت زده ظاهر میشود و این امر را با لباس و کفش گرانقیمت همراه میکند, خواهان به رخ کشیدن موقعیت و پایگاه غبطه‌برانگیز اجتماعی و شغلی خود است .
این حالت می‌تواند نشانه‌ی کامیابی اقتصادی, خودمهم پنداری و اثرگذاری بر روی دیگران باشد. معمولاً مردان این گونه برای موی سر خویش سرمایه‌گذاری پولی و زمانی نمی‌کنند. در هر حال, استنباطی که از این حالت میتوان کرد این است که چنین مردانی بدین وسیله قدرت, توان مالی و برتری پایگاه اجتماعی خویش را به رخ دیگران می‌کشند .
بعلاوه, همین برداشت را میتوان به ناخن‌های آراسته نیز تعمیم داد .
نشانه‌های مرتبط با ریزش, کم پشتی و طاسی سر
مردانی که معدود تارهای موی باقیمانده بر روی سر خود را با دقت و وسواس محسوسی شانه میکنند و به اصطلاح به آن حالت می‌دهند, در واقع بدین وسیله خودخواهی خود را نشان داده و در عین حال نسبت به قضاوت و داوری دیگران غافل هستند. زمانی که من با چنین مردانی برخورد می‌کنم, نخستین سوالی که به ذهنم خطور میکند این است که آیا این مرد نمی‌داند که ما چشم داریم و همه چیز را می‌بینیم. نکته‌ی قابل توجه این که این برداشت‌ها وحی منزل نیست و در همه‌ی حالات استثنا به چشم می‌خورد .
استفاده از کلاه گیس و کاشتن و ترمیم موی سر: مردانی که با ترمیم موی سر خویش کم پشتی و یا ریزش آن را جبران میکنند, بدین وسیله نخوت و فقدان اعتماد به نفس خویش را نشان می‌دهند. بعلاوه, بدین وسیله فرد با جذاب نشان دادن خویش اعتماد به نفس از دست رفته را کسب میکند. در هر صورت, از نشانه‌های این نوع اقدامات ترمیمی مردان میتوان به مواردی چون برخورداری از امکانات مادی, نقص زدایی و ظاهر گرایی اشاره کرد .
استفاده از انواع کلاه‌ها :
مردان طاسی که از کلاه بیس‌بال برای پوشش این نقیصه‌ی خود استفاده میکنند, در واقع در برابر پیر شدن از خود مقاومت نشان می‌دهند. در این ارتباط باید به این نکته توجه کرد که بسیاری از مردان طاس برای حفاظت از فرق و کاسه‌ی سر خویش در برابر آفتاب سوزان از این کلاه‌ها استفاده میکنند؛ لیکن اگر مردان طاس در منزل نیز از این کلاه‌ها استفاده میکنند, این امر می‌تواند نشانگر فقدان خودباوری و اعتماد به نفس باشد.
موی رنگ شده :
مردانی که موی سر خود را رنگ میکنند, عمدتاً خواهان پوشاندن موهای سفید خود هستند و بدین وسیله خود را جوان می‌نمایانند. روشن است که این وسیله در همه‌ی حالات و مقاطع سنی نمی‌تواند راهگشا باشد. فرضاً چنان چه مرد ۷۵ ساله‌‌ای دارای موهای مشکی یک‌دست باشد, در آن صورت پنهان‌کاری کاملاً بی‌مورد است. در هر صورت, از ویژگی‌های این اشخاص میتوان به خودخواهی, واقعیت گریزی و بسان کبک عمل کردن اشاره کرد .
موی صورت مردان
ریش و سبیل: برخی از مردم بر این باورند که ریش و سبیل می‌تواند نشانه‌ی راز آلودگی شخص باشد. باید توجه داشت که این برداشت درست نبوده و مردان به دلایل مختلف از موی صورت استفاده میکنند.
در هر صورت, ریش و سبیل می‌تواند به موارد زیر دلالت کند :
مرد می‌پندارد که بدین شکل جذابتر می‌نمایاند؛
مرد جوان بدین وسیله خود را سالدار می‌نمایاند؛
با استفاده از ریش, فرد سن و سال و چروک‌های صورت خود را می‌پوشاند؛
فرد بدین وسیله نقص صورت خود را می‌پوشاند؛
مرد ریشو بدین شکل ماهیت عصیانگرانه‌ی خویش را می‌نمایاند؛
مرد در جایی شاغل است که از این بابت محدودیتی را به شخص تحمیل نمی‌کنند .
دقیقاً به طول و شکل و شمایل ریش و سبیل مردان توجه کنید, زیرا ریش و سبیل‌های بلند می‌تواند گرایشات سیاسی لیبرالیستی مردان را بنمایاند. از سوی دیگر, ریش و سبیل نامرتب, کثیف و ناآراسته می‌تواند نشانه‌ی ویژگی‌هایی چون کاهلی, دلمردگی, اختلالات و عوارض روحی و فیزیکی, فقدان قدرت داوری و سایر کاستی‌ها و نقایص بهداشتی باشد .
موهای سایر قسمت‌ها :
ابروان پرپشت و نامرتب و موهای زیاد دماغ و گوش مردان, نشانه‌ی این است که این اشخاص به ظاهر خویش اهمیتی نمی‌دهند. برخی از این مردان بر این باورند که مرتب کردن و آراستن موهای این قسمت‌های صورت عملی نادرست و نامردانه است .
مدل موی نامتعارف و نمایان :
مدل و یا رنگ موی غیر عادی و نامتعارف می‌تواند دلالت بر موارد زیر داشته باشد :
ماهیت ناسازگار؛
فرد ماهیتی عصیانگرانه و شورشی دارد؛
فرد شیفته‌ی ماجراجویی است؛
فرد گرایشات مدپرستانه و هنری دارد؛
فرد دارای شغلی نامتعارف بوده و سبک زندگیش نامتعارف است؛
شخص بدین وسیله خواهان عضویت در یک گروه هم سال خاص است؛
سازگاری با مدلهای غالب و حاکم در اجتماع؛
بی‌توجهی به صورت‌های ظاهر؛
میل به منحصر به فرد بودن و جلب توجه کردن؛
تاثیرات فرهنگی (سن و سال فرد, نژاد و گروه‌های مختلف اجتماعی )
موی زنان
مدل موی زنان در قیاس با چگونگی موی مردان محدودیت چندانی ندارد, زیرا مردم آسان‌تر انواع مدل موی سر زنان را می‌پذیرند, چون مدگرایی عمدتاً از آن جنس مونث است. با این وجود, موی سر نمایان و نامتعارف زنان نیز تعابیر و تفاسیر خاص خود را دارا می‌باشد .
موهای کوتاه و بلند: بر اساس فرهنگ ما, جوانی و جذابیت جسمانی زنان با موی بلند تعریف و تبیین میشود. به همین دلیل, بلندی و کوتاهی موی زنان تفاسیر خاص خود را دارا می‌باشد. حال اگر علیرغم این نگرش فرهنگی زنی مویش را کوتاه نگه دارد, باید به موارد زیر توجه کرد :
موی زیبا, کوتاه و آراسته این حالت می‌تواند نشانگر تمایلات هنری فرد بوده و در عین حال از برخورداری مالی حکایت کند. باری, هزینه کردن مبلغ قابل توجهی از درآمد برای آرایش مو می‌تواند نشانه‌ی اهمیت دادن به ظاهر شخصی, میل به پذیرفته شدن, اهمیت دادن به نظرات دیگران و احتمالاً عدم ایمنی باشد .
موی کوتاه معمولی زنان _ چون نگه داشتن موی بلند دشوار و هزینه بر است, بسیاری از زنان موی خود را کوتاه میکنند تا از دنگ و فنگ نگهداری موی بلند در امان باشند. در هر صورت, از نشانه‌های بارز این حالت میتوان از عملگرایی فرد نام برد, به ویژه اگر این حالت با سایر ویژگی‌های عملگرایی همراه شود .
موی بسیار کوتاه سبب توجه دیگران میشود _ چنان چه لباس زنی زرق و برق دار و زننده باشد, جلب توجه کردن این حالت مو نمود می‌یابد .
احتمال دارد که موی بسیار کوتاه دلالت بر ضرورت‌های درمانی داشته باشد _ فرضاً, زنانی که شیمی درمانی میشوند, چاره‌ای جز این ندارند .
در رابطه با موهای بلند باید موارد زیر را از نظر گذراند .
چون فرهنگ ما موی بلند را نشانه‌ی جذابیت و زیبایی می‌داند, زنی که بیش از چهل سال سن دارد و در عین حال موهایش را به طور نمایانی بلند نگه می‌دارد, در برابر پیر شدن از خودش مقاومت نشان میدهد و ادا و اطوار جوانان و چشم نوازان را در می‌آورد. از ویژگی‌های این زنان میتوان به مواردی چون ذهنیت گرایی, رویاپردازی و واقعیت‌گریزی اشاره کرد .
موی بلند نمایان یک زن ممکن است حالت چشم‌نوازی نداشته باشد و این کیفیت سبب شود که بپندارد که بدین شکل جذابیت جنسی محسوسی کسب میکند .
موی بلند نامتعارف می‌تواند نشانه‌ی عصیانگری و ماهیت شورشی بر علیه آداب و سنن دست و پا گیر و بازدارنده باشد, زیرا بسیاری از زنان موی بلند نمایان را نشانه‌ی آزادی و فارغ بودن از هر گونه محدودیتی می‌دانند. حال اگر نوع لباس زن این برداشت را تقویت کند, در آن صورت این نشانه انکار ناپذیر میشود .
موی بلند کثیف و ژولیده می‌تواند نشانگر خصوصیاتی چون فقدان قوه‌ی تشخیص و داوری, بیماری, کاهلی و تنبلی, تن‌آسایی, ماهیتی شورشی, دلزدگی و لاقیدی شخص باشد. در صورت کثیف بودن موی سر, برای خواندن زنان لازم است که به سایر شاخص‌های بهداشتی نیز توجه شود .
موی پوش داده: پوش دادن مو می‌تواند نشانگر سالمندی زن بوده و در عین حال می‌تواند نمایانگر ناحیه‌ی زیستی زن باشد. فرهنگ حاکم بر مناطق مختلف سبب میشود که اشخاص اولویت و ارجحیت فرهنگی را در ظاهر خویش دخالت دهند .
این حالت تا حدی کم پشتی مو را جبران میکند و هم این که سبب صرفه‌جویی در هزینه‌های آرایشی میشود.
رنگ مو :
رنگ کردن مو در بین این جنس طبیعی است. مگر آن که زنی مویش را به طور نامتعارفی رنگ کرده باشد و این رنگ کاملاً به چشم بخورد. از سوی دیگر, چنان چه زنی سفیدی مویش را با رنگ کردن بپوشاند, این امر می‌تواند گویا باشد. برای مثال, این اشخاص متوسل به تمارض و وانمود کردن نشده و واقعیت سنی خویش را به راحتی پذیرا میشوند. در برابر این گروه, اشخاصی هستند که به دلایل حساسیت‌های آلرژیکی اقدام به رنگ کردن نمی‌کنند. در هر صورت, در هنگام خواندن شخصیت زنان باید ظرایفی از این دست نیز لحاظ شود .
یکی از تفاوت ها در زبان بدن، در نشانه هاست :
مثلا علامت شصت دست! در کشور های انگلیسی زبان به معنای OK در بعضی کشورها اگر شصت خیلی بالا بیاید معنای خوبی نمی دهد! و معنایی مانند برو پی کارت! را خواهد داشت. در کشور آمریکا زمانی که بخواهند مجانی سوار ماشین شوند، کنار جاده می ایستند و دست خود را بلند کرده و شصت خود را در امتداد جاده حرکت می دهند. حال اگر همین حرکت را در کشوری آسیایی انجام دهید، بعید نیست حتی با ماشین زیرتان هم بکنند! چرا که در این کشورها این علامت معنای خوبی نمی دهد .
